به گزارش شهرآرانیوز، بازار دخانیات ایران در سالهای اخیر درگیر تناقضی عجیب بوده است؛ در حالی که بسیاری از اقلام بازار و حتی کالاهای اساسی همچون گوشت، برنج و روغن در موجهای تورمی چندبرابر شدهاند، قیمت سیگار تغییرات بسیار اندکی در مقایسه با اینها داشته و در حالت کلی هنوز فاصلهای چشمگیر با استانداردهای جهانی دارد. با درنظر گرفتن این موضوع، میخواهیم به یک سؤال مهم پاسخ دهیم؛ هزینه سیگاریبودن در ایران، چه تفاوتی با کشورهای دیگر دارد؟
اول از همه بهتر است به بازار بزرگ، اما بیدر و پیکر دخانیات در ایران نگاهی بیندازیم. اگرچه میان گزارش وزارت بهداشت و نظر مرکز پژوهشهای مجلس اختلاف ۷ میلیون نفری وجود دارد، اما اگر فرض را بر نظر مرکز پژوهشها بگذاریم، حدود ۲۰ میلیون ایرانی بهطور کامل «سیگاری» محسوب میشوند و طبق تعریف رسمی، استعمال منظم و مستمر دارند. گزارش وزارت بهداشت نیز از مصرف سالیانه ۸۰ میلیارد نخ سیگار در کشور خبر میدهد که با یک ضرب و تقسیم ساده میتوان کشف کرد هر هموطن سیگاری بهطور متوسط، سالیانه ۲۰۰ پاکت سیگار دود میکند.
حالا نوبت کف بازار است. براساس مشاهدات میدانی ما، در شرایطی که برخی نامهای تجاری همچون «مور» به قیمت هر پاکت ۱۸۰ هزارتومان عرضه میشود، از آنطرف پاکتهایی از برند «مونتانا» یا «مگنا» داریم که حدود ۴۰ هزار تومان فروش میروند. «کنت» و «وینستون» هم در بازه ۶۰ تا ۹۰ هزار تومان هستند و با صرفنظر از نامهای تجاری لاکچری مثل «مارلبرو شافل»، میتوانیم میانگین بازار را بهصورت منصفانه حدود ۸۰ هزار تومان درنظر بگیریم. حالا با درنظر گرفتن سالیانه ۲۰۰ پاکت سیگار برای هر فرد میتوان تخمین زد که هر هموطن سیگاری حدود ۱۶ میلیون تومان دود میکند. بهطور کلی هم این عدد به حدود ۳۲۰ هزار میلیارد تومان میرسد که ۳۹ برابر بودجه سازمان حفاظت از محیطزیست و یکسوم کل بودجه دفاعی کشور است!

البته که بازار سیگار در ایران خیلی بزرگ است، اما با درنظر گرفتن تبعات مصرف منظم سیگار و خسارتی که بر شبکه درمان تحمیل میکند، روشن و غیرقابل انکار است که قیمت آن باید خیلی بیشتر باشد. این حقیقت را سالهاست کشورهای دیگر فهمیدهاند، اما به هر دلیل، همچنان بازار سیگار ایران بر مدار ارزانی و ثبات نسبی حرکت میکند. در ادامه، متوسط قیمت هر پاکت سیگار از برند محبوب در چهار کشور را آوردهایم تا مقایسه آن با وضعیت خودمان در ایران، تصویر روشنی از این واقعیت را به اشتراک بگذارد.
۱- ایالات متحده آمریکا
براساس گزارش سایت معتبر استاتیستا (www.statista.com) که مارلبرو را محبوبترین برند سیگار در آمریکا میداند، هر پاکت از این سیگار حدود ۱۰ دلار (تقریباً یک میلیون تومان) قیمت دارد و این یعنی ۱۰۰ برابر میانگین قیمت سیگار در ایران. البته درست است که میانگین درآمد فردی هم در آمریکا بیشتر از ایران است، اما براساس آخرین گزارش رسمی وزارت خزانهداری آمریکا که متوسط درآمد هر فرد را حدود ۷۵ هزار و ۳۷۳ دلار و معادل ۳۵ برابر میانگین درآمد هر ایرانی اعلام میکند، با مقایسه این عدد و تفاوت قیمت سیگار میتوان بهروشنی مشاهده کرد که سیگار در آمریکا، بسیار گرانتر از ایران است.
۲- ترکیه
از آنجا که ترکها بیش از همه به سیگار آمریکایی «کنت» علاقه دارند، باید این برند را ملاک بررسی قرار دهیم؛ سیگاری که حدود ۸۰ لیر (تقریباً دو میلیون و ۱۳۶ هزار تومان) قیمتگذاری میشود و ۲۳ برابر میانگین قیمت سیگار در ایران است. با درنظر گرفتن نسبت ۲.۶۷ برابری میانگین درآمد فردی در ترکیه با ایران، میتوان بیش از پیش به قیمت بالای هر پاکت سیگار در ترکیه پی برد.
۳- چین
چشم بادامیها بیش از همه «نانجینگ» دود میکنند که محصول تولید ملی خودشان است و حدود ۱۶ یوآن (تقریباً دو میلیون و ۵۵۵ هزار تومان) فروخته میشود. سیگاری که چینیها دود میکنند، حدود ۲۸ برابر ایران قیمت دارد و اگرچه متوسط درآمد فردی ۲۳ برابر میانگین درآمد ماست، اما همچنان ثابت میکند که سیگار در چین، خیلی گرانتر از ایران است.
۴- فرانسه
اگر در این بررسی، فرانسه را به نمایندگی از اتحادیه اروپا مدنظر قرار دهیم، باید برند «مارلبرو» را بهعنوان محبوبترین سیگار لحاظ کنیم که ۱۲ یورو (تقریباً یک میلیون و ۵۲۸ هزار تومان) قیمت دارد و حدود ۱۷ برابر میانگین قیمت هر پاکت سیگار در ایران است. در این شرایط، محاسبه نسبت ۱۳ برابری میانگین درآمد فردی در فرانسه نسبت به ایران، میتواند نشانه روشنی باشد برای گرانتر بودن سیگار در این کشور.